Met mustangs duidt men in de pers en in dagelijks taalgebruik vaak 'wilde paarden' aan. Maar het gaat hier in feite om verwilderde gebruikspaarden, omdat alle in het wild rondzwervende paarden in Amerika afstammen van paarden die oorspronkelijk gedomesticeerd waren. Vandaag de dag is het enige paard dat algemeen als een echt wild paard wordt beschouwd het przewalskipaard, dat uit Centraal-Azië afkomstig is en dat in feite als wild paardenras in de gobiregio ook een 'reconstructie' is, met uitsluitend voorouders afkomstig uit westerse dierentuinen.

In een ver verleden waren er al paarden in Noord-Amerika. Dit is gebleken uit fossiele skeletten, maar sinds de laatste IJstijd, ongeveer 10.000 jaar geleden zijn deze paarden uitgestorven. Hierdoor waren er geen paarden meer op het Amerikaanse continent tot de komst van de Conquistadores eind 15e eeuw en begin 16e eeuw. Sommige theroretici beschouwen daarom de mustang in Amerika als een geherintroduceerde diersoort die van nature in het ecosysteem thuishoort.

De eerste mustangs stamden af van Spaanse paarden die door Conquistadores rond de 16de eeuw zijn ingevoerd in Mexico. Het grootste deel van deze paarden was afkomstig van rassen als Andalusiër, Arabisch volbloed en Berber. Sommige van deze paarden ontsnapten of werden losgelaten. Soms wellicht ook geruild met of gestolen door Indianen en zo raakten ze snel verspreid over het westelijk gedeelte van Noord-Amerika. Er zijn aanwijzingen dat de inheemse stammen verscheidene oeroude mythen over paarden kenden. Sommige Indianen beweerden dat 'het gras zich de paarden herinnerde.'

De Indianen gingen al snel het paard gebruiken voor transportdoeleinden. Het verving de hond als trekdier en verbeterde als rijdier de kans op succes in gevechten, handel en jacht, in het bijzonder de jacht op bizons. Sommige stammen begonnen speciale paarden te fokken. De beste paardenfokkers waren de leden van de Comanche en Shoshoni stammen. De Nez Perce waren bijzonder goede fokkers en ontwikkelden één van de eerste echte Amerikaanse rassen: de Appaloosa.

Aan het begin van de 20e eeuw had Noord-Amerika volgens schatting nog twee miljoen rondzwervende paarden. Mustangs werden bij tijden nog gezien als een goede buit. Ze konden zelf gebruikt worden of verkocht (vooral aan het leger) of geslacht om als voeding te dienen, vooral voor huisdieren. De paarden waren later niet meer in trek als rijdier en hadden geringe handelswaarde. Het omstreden mustanging (mustangs vermoorden) werd verfilmd in The Misfits van John Huston. Dit soort misbruik, waaronder de jacht vanuit vliegtuigen en gebruik van gif leidde in 1959 tot de eerste federale wet ter bescherming van de rondzwervende paarden. Deze wet werd later samengevoegd met de Wet voor de Bescherming van het Wilde Rondzwervende Paard en de Burro (verwilderde ezel) van 1971. Het Amerikaanse Congres omschreef daarin de wilde paarden als "levende symbolen van de geschiedenis en de pioniersgeest van het Westen [... ] die [... ] tot de verscheidenheid van de levende wezens in dit land bijdragen en het leven van het Amerikaanse volk verrijken".