De Exmoorpony behoort naast het przewalskipaard tot de laatste rassen van wilde oerpony's. Oorspronkelijk kwam dit soort pony's voor in heel noordwest Europa, maar alleen in het zuidwesten van Engeland, in Exmoor, zijn de primitieve kenmerken niet volledig weggekruist door met andere paardenrassen te veredelen. De Exmoorpony is naar het gebied vernoemd waar zij als sinds eeuwen voorkomen. Het gebied Exmoor is zeer heuvelachtig en bestaat voor het grootste deel uit heide en moerassen. Men vindt hier nog steeds de meeste exmoorpony's, hoewel zij door particulieren ook elders worden gefokt. Het ras behoort tot de oudste ponyrassen uit Engeland en is waarschijnlijk een van de best bewaarde wilde voorouders van de gedomesticeerde pony- en paardenrassen.

Deze pony's lijken sterk op de grottekeningen van wilde pony's uit de ijstijd en op het przewalskipaard, dat echter twee chromosomen meer heeft en een ander mitochrondiaal dna dan welk ander paard dan ook. Op grond hiervan denken sommigen dat niet zozeer het przewalskipaard, maar vooral de Exmoorpony tot de best bewaarde wilde voorouders van de gedomesticeerde pony's en paarden in Europa behoort. Door de geïsoleerde ligging van hun natuurlijke leefomgeving is de Exmoorpony niet of nauwelijks beïnvloed door andere rassen. Hun primitieve trekken hebben ze dan ook grotendeels behouden. Hierdoor zijn de pony's enorm winterhard en ongevoelig voor allerlei paardenziektes. Ze kunnen zich zelfs in strenge winters redden zonder beschutting of extra voedsel. Sommige pleistocene fossielen uit Franse en Engelse grotten vertonen grote gelijkenis met de botten van de Exmoorpony. Exmoorpony's kwamen al voor in het register van Engelse landerijen, The Domesday Book, uit 1086.

De Exmoorpony's hebben veel hardheid en lef, waardoor ze rond 1820 wel werden gebruikt om jachtpaarden te fokken. In 1921 werd The Exmoor Pony Society opgericht door Reginald Le Bas. Het doel was om het fokken van onvervalste Exmoorpony's te bevorderen. In 1963 werd het eerste officiële stamboek opgericht.

Vroeger waren er nog echt wilde kuddes. Na de Tweede Wereldoorlog was het ras bijna geheel verdwenen. Het ras heeft zelfs op de lijst van The Rare Breeds Survival Trust gestaan. Inmiddels gaat het redelijk goed en zijn er wereldwijd rond de tweeduizend raszuivere Exmoorpony's.

De Exmoor is een vrij kleine pony. Merries mogen tussen de 116,8 en 127 cm groot zijn. Hengsten en ruinen mogen iets groter zijn, namelijk tussen de 119,4 en 129,5 cm.

De pony's zijn vaak lichtbruin maar donkerbruin komt ook voor. Ze hebben lichtgrijze ringen rond de ogen. De buik en de binnenkant van de dijen zijn veel lichter gekleurd dan de rug. Rondom de neusgaten en de mond hebben de pony's een grijsbruine kleur, zodat het lijkt alsof ze hun mond in een bak met meel hebben gestoken. Dit wordt een "meelsnuit" genoemd en is een kenmerk bij uitstek van de Exmoorpony. Andere witte aftekeningen zijn niet toegestaan.

De Exmoor heeft een elegant hoofd met wijde neusgaten, de ogen zijn groot en sprekend. De pony's hebben kleine, beweeglijke oortjes. De hals is kort en breed, geplaatst op een stevig lichaam met een diepe borst. De schouders zijn redelijk schuin. De pony's zijn goed geribd en hebben een brede, vlakke rug. De benen zijn kort en hard. De hoeven zijn klein en zeer gezond. Door hun woeste leefomgeving zijn ze goed aangepast aan barre weersomstandigheden. Zo krijgen ze in de winter een enorm dikke wintervacht. Deze bestaat uit een dubbele laag. De onderlaag is kort en wollig. De toplaag bestaat uit langere haren en is vettig. Dat houdt de regen en kou buiten en de warmte binnen. In de zomer heeft de vacht een koperachtige glans. De pony's hebben - in vergelijking met andere rassen – een zwaar bovenste ooglid. De Engelsen noemen dit "paddenogen". Het zware ooglid beschermt de ogen tegen regen, sneeuw en wind.

De Exmoorpony is levenslustig, intelligent en vriendelijk. Het zijn vlugge dieren met lef. De pony's zijn erg taai en sterk, waardoor ze het gewicht van een volwassen ruiter kunnen dragen. Het zijn over het algemeen betrouwbare en makke rijpony's voor kinderen, mits de pony's van jongs af aan mensen gewend zijn.

Sinds de jaren 1990 wordt de Exmoorpony ook op beperkte schaal in Nederlandse natuurgebieden gehouden. It Fryske Gea is daarmee begonnen door een jonge hengst en enkele jonge merries uit het Verenigd Koninkrijk te importeren en het natuurgebied It Mandefjild bij Bakkeveen door deze pony's te laten begrazen. Daarna volgden begrazingsprojecten in andere Nederlandse natuurgebieden met deze dieren. Men probeert nu verder via een stamboek en door weinig contact met mensen de 'wilde' eigenschappen van dit oerpaard te behouden.