Paarden hebben allemaal hun eigen gedrag. Paarden of wel veulens die net geboren zijn hebben ook hun eigen gedrag. Maar wat zijn de verschillende gedragseigenschappen van paarden?
In dit stuk beschrijf ik verschillende paardengedrag.
Denk hierbij het leiderschap in de paardenwereld, leiderschap van mens naar paard, dominatie en acceptie van het u leiderschap
Bij het leiderschap van mens naar paard is zelfbeheersing van de mens erg belangrijk en zal ik die ook gaan behandelen daarin.
Steigeren
Steigen kan een uiting van levensvreugde zijn, maar ook een verzet. Dit is alleen niet echt gewenst gedrag, als veulen kan het leuk en grappig zijn als het dier zijn levensvreugde doet alleen wanneer je al met een jaarling of ouder paard te maken hebt is het echt niet meer leuk.
Mocht het dier telkens wanneer je druk op het halster uitoefend gaan steigeren, en is hij niet te overreden mee te werken, kunnen we waarschijnlijk wel spreken van verzet.
Wanneer het paard zich dit gedrag aanleert, loop je het risico dat het dier telken opnieuw dit gedrag vertoont wanneer je hem iets vraagt waar hij geen zin in heeft, of hij het moeilijk vind. Zijn ongenoegen zal dus uiten in steigeren. Wanneer je dit niet straft, leert het paard dat hj door te steigeren onder zijn werk uit kan komen.
Een steigerend volwassen paard kan je waarschijnlijk niet door middel van spierkracht op andere gedachten brengen. Straf het dier met je stem wanneer het steigert denk aan (FOEI!) en beloon hem weer wanneer hij meeloopt.
Het kan ook zijn dat een hengst zijn baas probeert te imponeren in plaats van zijn merries, realiseert zich vaak niet dat hij zijn meest kwetsbare lichaamsdelen blootstelt aan aanvallers; onderbuik en - in geval van een hengst - de testikels, zijn onbescherm wanneer het paard steigert. Een paard dat een tik op de onderbuik krijgt, zal zo schrikken van het feit dat hij zijn buik en testikels blootstelt, dat hij zijn gedrag staakt, en dit waarschijnlijk niet herhaalt.
Een stapje terug?
Wanneer de verhoudingen tussen paard en baas goed liggen, beseft het dier dat jij de leider bent. Loop je nog steeds tegen problemen als steigeren en het niet mee lopen aan, dan is de hiërarchie tussen jou en het dier waarschijnlijk niet goed vastgesteld. Het is dan verstandig allereerst hieraan te gaan werken, voordat je het dier verder gaat africhten.
Veulens en dominatie:
Ook een veulen dient zich te beseffen dat jij de leider bent. Tolereer daarom geen agressie of dominant gedrag. Gebruik de stemhulp. een boze schreeuw heeft zeker net zoveel effect als een klap. Praat het veulen bemoedigend toe wanneer hij angstig is, maar verhef je stem wanneer hij je uitprobeert. Regelrechte agressie zoals bijten en schoppen mogen echt worden afgestraft met een tik. Gebruik hier alleen nooit je handen mee! Want diezelfde handen moeten later namelijk ook een hoofdstel omdoen en natuurlijk het dier over het hoofd aaien. Een duw met de ellenboog of een boze schreeuw heeft net vaak voldoende effect.
Soms krijg je te maken met dominatie van paarden. Jonge paarden en waaronder vooral hengsten kunnen hier makkelijk gebruik van maken. Lees dan vooral dit stukje over dominatie:
Behoor jij niet tot diegene die van nature al dominatie signaleren naar een paard, dan kan je dat goed aanleren. Dit doe je onder andere door je houding en gedrag aan te passen. Zodra je met een neergeslagen blik de stal in komt, zal het paar niet de moeite nemen om de baas te worden en gewoon niet op of om te kijken. Kom je daarintegen met ferme pas en opgeheven hoofd de stal in en laat je het dier duidelijk weten dat je er bent en aan je hand snuffelen als begroeting, dan zal het dier beseffen dat zijn baas is gearriveerd. Een overdreven luid 'Goedemidag' hoort hier echter niet bij. Het is ook zeer zeker niet de bedoeling dat je de stal binnenrent, als je dat doet wordt dat als bedreiging ervaren.
Dominantie blijft iets binnen een kudde dus je moet er altijd voor zorgen dat jij het hoofd, de leider uit de kudde bent! Waar dat ook is in stal of in de wei
Kijk ook bij het verband van Leiderschap van mens naar paard! Erg interessant en vooral heel leerzaam natuurlijk! Maar als jij net als ik een echte paardenmens bent weet je dit allemaal natuurlijk al!
Toenadering zoeken:
Paarden begroeten elkaar door elkaar te besnuffelen, en vervolgens elkaar in de neus te blazen. Ze ademen elkaars adem in en herkennen elkaar. Je zoekt daardoor het beste toenadering door het veulen eerst aan je hand te laten ruiken. Je veulen herkent je aan de geur van je hand. Wanneer het veulen het aanbiedt, kan je het dier zachtjes in de neus blazen. Na een eerste - vaak wat verbaasd - geïntereseerde reactie, zal het veulen deze manier van begroeten erg waarderen. Zoekt een veulen te brutaal toenadering door je opzij te duwen, zet hem dan op zijn nummer door terug te duwen. Dat deed zijn moeder namelijk ook.
Het slimme paard,
Het paard heeft tamelijk grote hersenen in verhouding tot zijn afmenting. Vermoedelijk dient een groot deel ervan door zijn coördinatie van zijn bewegingen. Intelligentie bij paarden is moeilijk te definiëren. Bij mensen wordt intelligentie gemeten als het individuele vermogen om problemen op te lossen. Er is ondezoek uitgevoerd naar de intelligentie van paarden, waarbij ze allerlei eenvoudige problemen moesten oplossen, zoals door een doolhof lopen om voedsel te vinden.
Paarden bleken goed te 'leren' bij elke poging binnen dezelfde test losten ze het probleem sneller op. Paarden leren ook gewoonten aan.
Een huispaard dat op een vast verzorigingschema staat kent bijvoorbeeld voedertijden, oefentijden, de box waarin hij staat gestald enz. Ze leren na training op hulpen van hun ruiter te reageren, waarbij de hulpen en bewegingen die ze na verloop van tijd leren kennen enorm ingewikkeld kunnen zijn. Paarden hebben goede geheugens waardoor ze elkaar en plaatsen leren herkennen. Ze weten vaak op onnavolgbare wijze hun stal terug te vinden.
De meeste huispaarden zijn tamelijk gemakkelijk te trainen, zoals ook blijkt bij de 'filmpaarden' die door bijzondere en gespecialiseerde training de meest onnatuurlijke gedragingen weten te vertonen.
Intelligeentie van dieren kan ook gekoppeld worden aan instincenten. Een kudde wilde paarden handhaaft een sociale structuur, zorgt voor elkaar, plant zich voort, vindt voedsel en water en ontsnapt aan roofdieren. En dat allemaal op een intelligente manier. Net als bij mensen is het ene paard intelligenter dan het andere van het Quarter Horse wordt vaak gezegd dat het bijzonder intelligent zou zijn. Vergeet echter niet dat het beteekent dat ze een goed leervermogen en geheugen hebben en niet zoiets als een denk vermogen van iemand als ALbert Einstein.
Maak jouw eigen website met JouwWeb